De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie

Psychologen en orthopedagogen moeten vaak een diagnose vaststellen. Maar waaraan moet een professionele aanpak van diagnose en classificatie precies voldoen? Heeft een diagnose en classificatie alleen positieve effecten op de cliënt? Hoe zit het met stigma? Kan het ook anders? Op deze vragen worden in dit boek antwoorden gegeven.

Dit boek beschrijft een Aanpak van de Beschrijvende Diagnose (ABD) voor psychologen. Deze ABD is afgeleid van de richtlijn psychiatrische diagnostiek voor psychiaters, sluit aan bij wat in de DSM-5-TR onder de aanpak voor de beschrijvende diagnose wordt verstaan en bij wat in de GGZ Standaarden binnen de generieke module diagnostiek onder diagnose wordt verstaan.

Over de DSM-5-TR wordt veel informatie toegelicht die niet in het beknopt overzicht van de criteria te vinden is, maar wel in het handboek DSM-5-TR. Om stigma te verminderen wordt de probleembeschrijving geïntroduceerd: dit is de diagnose in de taal van de cliënt. In het praktijkboek worden veel casus-illustraties gegeven, zodat de psycholoog er direct mee aan de slag kan.

De beschrijvende diagnose en DSM-classificatie is o.a. bedoeld voor de (aanstaande) (gz)-psycholoog, psychotherapeut, klinisch (neuro)psycholoog en orthopedagoog(-generalist) werkzaam in de ggz, psychologenpraktijk, jeugdzorg, medische zorg, vb-zorg, verslavingszorg en forensische zorg.

Ton van Heugten heeft ruim 40 jaar in de klinische praktijk gewerkt en is inmiddels niet praktiserend klinisch psycholoog-psychotherapeut. Hij werkte met uiteenlopende cliënten in de kliniek en ambulant en gaf veel (na)scholing aan (aanstaande) professionals.

"Ik durf te stellen dat we Ton dankbaar mogen zijn voor dit boek. Want hoelang zitten we al niet te wachten op een visie die de conceptuele, culturele en sociaaleconomische afstand tussen ggz-hulpvrager en ggz-hulpverlener kan overbruggen? Dit boek doet precies dat. En faciliteert zo een mogelijkheid om werkelijk ‘samen te gaan begrijpen’ en ‘samen te gaan proberen’ in een model van co-creatie van ggz”

….“De excellente bijdrage van dit boek is dat het een dimensie van diagnostiek toevoegt die aansluit bij deze manier van improviseren naar emergentie in het complexe systeem. Want naast een meer klassieke – en overigens bijzonder goed geformuleerde en immens verrijkte –  benadering van beschrijvende diagnose en classificatie, biedt de schrijver ook een manier om de link te leggen naar de hulpvrager op het niveau van diens ervaring in het complexe systeem: de probleembeschrijving. Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om hulpverleners in de ggz een instrument te bieden waarmee ze een dergelijke overbrugging kunnen maken.” .... “Simpel en doeltreffend – naast revolutionair en een manier om de disciplines van psychologie en psychiatrie te helpen om meer toekomstbestendig te worden dan nu het geval is."

Jim van Os, Hoogleraar Psychiatrie en Voorzitter Divisie Hersenen, UMC Utrecht

Recensies

''Omdat er voor psychologen en orthopedagogen geen specifieke richtlijn bestaat voor het stellen van een beschrijvende diagnose (waarom eigenlijk niet NVO?), poogt psycholoog Ton van Heugten met dit handzame boek een leidraad te bieden bij de tien keer dikkere DSM-5-TR en de Richtlijn psychiatrische diagnostiek van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie. Dat leek mij niet makkelijk, maar het is verbazingwekkend goed gelukt.''
- Uit een recensie van NVO, 2023.

Om stigma te verminderen  wordt de probleembeschrijving geïntroduceerd: dit is de diagnose in  de taal van  de cliënt.  In het praktijkboek  worden casus-illustraties gegeven.
- Uit een recensie van Psyche, jaargang 35 (4), december 2023