Hoe kunnen leerlingen actief en met plezier leren? Een manier is om leerlingen en hun leerkrachten inzicht te geven in zelfregulerend leren. Leerlingen ontwikkelen vaardigheden waardoor ze meer grip krijgen op het leren en ontdekken wat hen motiveert in het leerproces. Binnen zelfregulerend leren zijn verschillende soorten strategieën te onderscheiden. Het gaat om cognitieve, metacognitieve en organisatiestrategieën en daarnaast metacognitieve kennis en motivatie.
In deze handleiding wordt zelfregulerend leren bekeken vanuit de metafoor van een ontdekkingsreis. De leerling trekt op met een ervaren reiziger. Samen wordt vanaf de verkeerstoren het leerlandschap verkend, de route uitgestippeld, gekozen voor een vervoermiddel en wordt er gekeken naar hoe je de bagage en souvenirs handig mee kunt nemen. Om de doelen te behalen wordt samen met de leerling gekozen voor passende leerstof. Dit is meestal de reguliere lesstof. Voor (hoog)begaafde leerlingen is dit vaak verrijkingsmateriaal.
Reisgids zelfregulerend leren bestaat uit de begeleiderstraining, achtergrondinformatie over zelfregulerend leren en het werkboek voor leerlingen. Het werkboek is los verkrijgbaar onder de titel Ga op reis en ontdek hoe je leert.
Mirjam Zwaan is orthopedagoog en ontwikkelde deze interventie voor ECHA-opleiding Specialist Hoogbegaafdheid. Eerder publiceerde zij samen met Nathalie van Kordelaar onder andere Wij zijn een groep, Ik en faalangst en Ik en autisme.
"Als (reis)begeleider is het stellen van (oplossingsgerichte) vragen – en nieuwsgierig zijn naar het antwoord – een effectief middel om de leerling te laten reflecteren op taak en aanpak, zo maakt dit boek duidelijk. (…) Deze ontdekkingsreis is voor iedereen leuk, ook om steeds opnieuw te maken. Oefening baart kunst; herhaling is daarbij een kracht! "
– Uit een recensie van tijdschrift LBBO (maart 2021)