Waarom vriendschappen zo belangrijk zijn

Vriendschappen vormen een verrijking en verdieping van het leven. Dat geldt ook voor jongeren. Vriendschappen geven de sociale en emotionele ontwikkeling een ‘boost’. Met een vriendschap staan jongeren sterker in hun schoenen, kunnen ze het leven beter aan en leren ze zichzelf ook beter kennen. Vriendschappen hebben kortom een positieve invloed op tal van terreinen: van gedrag en leerprestaties tot welzijn.

Ouders kunnen hun jeugdigen geen vriendschap bezorgen. Dat moeten zij zelf doen. Of beter: zelf kunnen doen. Want niet iedere jongere is even vaardig in het maken van vrienden. Er zijn ook jongeren die moeite hebben om deel te nemen aan het sociale verkeer waar uiteindelijk de vriendschappen zich vormen.

Deze jongeren missen de benodigde sociale en communicatieve kwaliteiten. Dat kan het gevolg zijn van in aanleg gegeven beperkingen zoals autisme, ADHD of een leerbeperking. Het kan echter ook het gevolg zijn van een gebrekkige opvoeding (verwaarlozing) waarbinnen jongeren niet leren hoe zij met anderen behoren om te gaan. Ook opgroeien in een maatschappelijk ongunstige situatie (armoede) is van invloed op het tot stand komen van vriendschappen. Voor deze achtergestelde jongeren zijn vriendschappen van nog meer belang.

Jan Dirk van der Ploeg is emeritus hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit Leiden. Hij is auteur van meerdere boeken zoals Eenzaamheid bij jeugdigen, Stress bij kinderen, Grensjongeren, Het zelfbeeld als sociaal vaccin en Pioniers in de jeugdzorg.

In de media

• Interview vakblad Pedagogiek in Praktijk. Jan van der Ploeg: ‘Het ontbreken van vriendschappen vormt een ernstig risico’, PIP 130.
• Artikel Balans, ‘Vriendschappen hebben een beschermend effect’, Balans Magazine 2 2023.
• Artikel BalansKids, Met een vriend is alles een beetje leuker, BalansKids 2 2023.

Review

"De auteur reikt zes belangrijke kenmerken aan van vriendschappen, variërend in intensiteit: wederzijdse waardering en genegenheid; wederzijdse steun; intimiteit; vertrouwen; affecten; conflicthantering. (...) Ten slotte gaat het over vriendschappen met leerlingen met beperkingen (ADHD, autisme, depressie; suicide; armoeder). Het betreft een relevant onderwerp, dat de auteur stap voor stap ontleedt, bespreekt en tips aanreikt. Interessant en aanbevolen."
- Uit een recensie van Onderwijs Magazine (OOM), nummer 2 2023.