Professionals in opvang en onderwijs bij jonge kinderen voelen zich geconfronteerd met meer en meer kinderen die ‘onbegrepen gedrag’ vertonen. Het is niet duidelijk of het echt een verandering of toename is, of dat het een kwestie van beleving is. Er zijn ook veel verschillende verklaringen denkbaar. De coronapandemie wordt vaak genoemd, maar de ontwikkeling is al langer gaande. Eerder zou men kunnen denken aan meer gebruik van mobieltjes, opvoedingsonzekerheid, een onzekere wereld, het stelsel van opvang en onderwijs of de prestatiedrang.
Omdat de ontwikkelingen elkaar ook zouden kunnen versterken, is het ook niet makkelijk om een goede aanpak te bedenken.
Als het gaat om oplossingsrichtingen dan worden in de bundel een paar hoofdbenaderingen genoemd, zoals opvoedingsondersteuning, versterken van een pedagogische infrastructuur, ontwikkelen van specifieke voorzieningen, professionalisering en het veranderen van de organisatie van opvang en onderwijs.
Het meest plausibel is een versterking van de pedagogische infrastructuur waarin samenwerking en specifieke ondersteuning van ouders en kinderen een plek hebben. Normalisering speelt daarin een belangrijke rol.
In deze bundel staan bijdragen van verschillende auteurs die ieder een aspect van deze ontwikkeling belichten. :
- Dr. Neeltje van den Bedem is senior adviseur en portefeuillehouder Ontwikkeling en Opgroeien bij het Nederlands Jeugdinstituut. Haar expertisegebieden zijn: sociaal-emotionele ontwikkeling, welbevinden, kernelementen van schoolbrede interventies en taalontwik- kelingsstoornis (TOS).
- Chaja Deen is senior adviseur bij het Nederlands Jeugdinstituut. Haar expertises zijn: leerlingparticipatie, pedagogische basis, onderwijs-jeugdhulp en samenhangend jeugdbeleid.
- Simone den Hollander is senior adviseur bij Sardes. Zij werkte lange tijd in de kinderopvang en adviseert nu gemeenten en kinderopvang over bijvoorbeeld passende kinderopvang.
- Frank Studulski is senior adviseur bij Sardes. Hij richt zich op IKC-ontwikkeling en op samenwerking tussen lokale partijen rond educatie.
- Dr. Lilian van der Bolt en dr. Jeroen Aarssen zijn beiden specialisten taal, jonge kind en gedrag en werken bij CPS. Ze begeleiden veel scholen met vragen op het gebied van (taal) ontwikkeling, speciaal voor de onderbouw.
- Dr. Cathy van Tuijl is lector Jonge Kind Educatie (tot voor kort: Gedrag- en Leerproblemen) bij de Academie Pedagogiek en Onderwijs van Saxion. Ook is ze werkzaam als universitair docent Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht.
- Carolien de Groot is oprichter en directeur-bestuurder van JES Rijnland (Leiden e.o.), een organisatie die vanuit een welzijnsperspectief streeft naar de vergroting van kansen van kinderen en ouders door middel van ondersteunende, aanvullende en verrijkende programma’s.
- Anna van Damme is sociaal professional (MA Jeugdzorg) en werkt als brugfunctionaris bij JES Rijnland.
- Heleen Versteegen is pedagoog en directeur van Sardes.