In tegenstelling tot wat menigeen verwacht, blijken er weinig tot geen verschillen tussen mannen en vrouwen te zijn in hun taalgebruik in één-op-één-gesprekken. Wel blijken vrouwen vaker aan ondersteunende beurtwisseling te doen, zoals het benadrukken van hun luisterrol door te knikken, het gebruik van woorden als ‘hmhm’ en ‘ja’, en het op een coöperatieve manier onderbreken van hun gesprekspartner, bijvoorbeeld door te vragen om verduidelijking of om relevante extra informatie. Dit blijkt uit onderzoek van Radboud Universiteit Nijmegen, het Nivel en Radboudumc.
Mannen zijn direct en onderbreken hun gesprekspartner, terwijl vrouwen onzekere woorden (‘misschien’ en ‘ik denk’) en bijzinnen gebruiken. Toch? Nou, eigenlijk is die relatie tussen gender en taalgebruik een stuk complexer. De laatste tijd is er meer aandacht gekomen voor de rol van gender in gezondheid van mannen en vrouwen. Gender is een psychosociaal construct met verschillende dimensies, zoals genderidentiteit en genderrollen. In deze context is het relevant om te onderzoeken in hoeverre arts-patiëntcommunicatie een rol speelt in man-vrouwverschillen in de zorg.
Voor ons literatuuronderzoek hebben we 15 studies over mannelijk en vrouwelijk taalgebruik nader onderzocht. We hebben gefocust op taalgebruik in één-op-ééngesprekken en definieerden meer dan 30 talige variabelen, zoals onderbrekingen, intensiveerders (‘heel erg’), onzeker taalgebruik (‘waarschijnlijk’, ‘toch?’), het totaal aantal woorden, hoofdbewegingen, en voornaamwoorden (‘ik’, ‘jij’). Voor de meeste variabelen werden geen genderverschillen gevonden; alleen in experimentele condities waarin de genderidentiteit van de deelnemers of genderrollen werden benadrukt, werden enkele verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke sprekers in taalgebruik gevonden. Wel bleek uit verschillende studies in het literatuuronderzoek dat vrouwen vaker hun luisterrol benadrukken of hun gesprekspartner op een ondersteunende manier onderbreken.
Bron: NIVEL
Bronnen over communicatie en gesprekken:
Elke taal is een wereld: over interculturele communicatie voor professionals
BV Uitgeverij SWP
Postbus 12010
1100 AA Amsterdam-Zuidoost
Bezoekadres:
Spaklerweg 79
1114 AE Amsterdam-Duivendrecht
020 - 330 72 00
020 - 330 80 40
klantenservice@mailswp.com
